Linux Sunucu yönetimi için sıklıkla kullanılan belli başlı komutlar bulunmaktadır. Bu komutlar sayesinde sunucunuz üzerindeki temel bir çok bilgiye ulaşabilir ve işlem yapabilirsiniz.
pwd : bu komut bulunduğunuz dizini ekrana basacaktır.
cd : bu komut ile dizinler arası geçiş yapabilirsiniz. (Örnek: cd /home sizin /home dizinine girmenizi sağlar.)
ls : bu komut bulunduğunuz dizinde bulunan tüm dosya ve klasörleri ekrana basacaktır. Bu komutun bir çok parametresi mevcuttur, daha fazla parametre ile daha iyi bir kullanım sağlamak içim “man ls” yazarak tüm detaylara erişebilirsiniz.
ls komutu için örnekler:
ls -l : tarih, dosya sahibi, izimler ile detaylı liste çıkartır.
ls -a : gizli dosyalarla birlikte tüm dosyaları görüntülemek için kullanılır bu parametreler aynı anda da kullanılabilir. (Örnek: ls -la )
ls -lS : dosyaları sıralarken dosya boyutuna göre sıralar.
ls -lh : dosya boyutlarını Mb, GB, TB cinsinden gösterir.
ls -lt : dosyaları yaratılış tarihine ve değiştirme tarihine göre sıralar.
mkdir : yeni bir klasör oluşturmak için kullanılır.
rm : dosya veya klasör silmek için kullanılır. Bu komutun bir çok parametresine “man rm” yazarak Yardım (help) dosyasından görüntüleyebilirsiniz.
touch : yeni bir dosya oluşturmak için kullanılır.
tail : bir dosyanın son çıktılarını göstermektedir.(Örneğin: büyük bir dosyanın son 100 satırını görmek için tail -20 /home/dizin/dosyaadi.php )
head : tail komutunun tersi olarak çalışır, bir dosyanın ilk çıktılarını göstermektedir. (Örneğin: head -10 /root/dosya.txt sadece dosya.txt dosyasının ilk 10 satırını ekrana basacaktır.)
nano : dosya düzenleme editörüdür. Dosyaları düzenlemek için nano kullanırken nano /root/dosya.txt şeklinde açabilir.
ps : sunucuda çalışan uygulamaları görmenize yarar, ps komutunun bir çok parametresi vardır yine man ile bunları öğrenebilirsiniz. En yaygın kullanım ps aux şeklindedir. Bu komut tüm çalışan uygulamaları listelediği gibi aynı zamanda CPU ve RAM kullanımını da göstermektedir.
kill : çalışan bir uygulamanın PID numarasını yazarak görevinin sonlanmasını sağlayabilirsiniz ps aux çıktısında PID numaraları ayrıca listelenir kill -9 PIDNUMARASI şeklinde uygulamayı hemen durdurabilirsiniz.
who : Sunucuda bağlı kullanıcıları görüntülemeye yarar.
uname : İşletim sistemi bilgisini verir, kernel versiyonu için uname -a komutu kullanılır.
df : Disk doluluk oranını görüntülemenizi sağlar. En yaygın komut df -h şeklindedir. -h parametresi disklerin MB ve GB ile TB cinsinden görüntülenmesini sağlar
scp : SFTP ile dosya trasferi veya farklı bir ssh üzerine komut göndermeyi sağlar.
ftp : FTP bağlantısı ve işlemlerini bu komutla yapabilirsiniz.
wget : herhangi bir URL adresinden veri çekmeye yarar
passwd : Kullanıcı şifresi değiştirmeye yarar, root olarak bağlı iseniz bu komut ile root şifrenizi değiştirebilirsiniz.
man : Komutların parametrelerini görüntülemenizi sağlar.
reboot : sunucunuzu yeniden başlatır.
shutdown : sunucunuzun komple kapanması için kullanılır.
uptime : sunucunuzun Uptime durumu ve load durumunu göstermektedir.
tar : Dosya sıkıştırma veya sıkıştırılmış dosyaları açmak için kullanılır (Örnek: tar.gz dosyası açmak tar -zxvf veya bir klasör yada dosyayı tar.gz yapmak tar -ccvf daha fazla parametre için man komutunu kullanabilirsiniz.
unzip : sıkıştırılmış zip uzantılı dosyayı açmayı sağlar
zip : zip uzantılı dosya sıkıştırma sağlar
gunzip : gz olarak sıkıştırılmış dosyayı açmayı sağlar
